Na mapie turystycznej wykonanej w skali 1:25000 zaznaczono stacje A i B. Odległość na mapie między stacjami wynosi 8 cm. Turysta po dojściu do stacji A zauważył że stację B na szczycie góry widać pod kątem . Oblicz czas jazdy kolejki od stacji A do B zakładając prędkość kolejki V=10 . Wynik podaj w minutach. Na mapie zaznaczono położenie pięciu wybranych stacji meteorologicznych. Zadanie 4.1. (0−1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Na obszarze występowania wieloletniej zmarzliny o charakterze ciągłym są położone A. dokładnie trzy miejscowości: Dikson, Krasnojarsk, Wierchojańsk. 1.1. Pomiary i obserwacje na stacjach meteorologicznych Pomiary i obserwacje na stacjach meteorologicznych wykonywano co godzinę. Do opracowania Rocznika Meteorologicznego wykorzystano dane z 8 terminów pomiarowo-obserwacyjnych, przypadających na godziny: 00, 03, 06, 09, 12, 15, 18 i 21 czasu uniwersalnego UTC. Na mapie Polski z miastami zaznaczono wszystkie duże i średnie miasta. Katalog stron WWW miejscowości w Polsce zawiera linki z następujących kategorii: portale, informacje o mieście, turystyka i atrakcje turystyczne, rozkłady jazdy, forum dyskusyjne oraz restauracje i gastronomia. Na mapie Polski literami A-F oznaczono położenie wybranych krain geograficznych, a numerami 1-4 - wybranych parków narodowych. 2. Na podstawie atlasu geograficznego podpisz na mapie z zadania 1 miasta jeziora i rzeki, których nazwy podano poniżej : Na mapie zaznaczono występowanie stref klimatycznych oraz oznaczono numerami 1-6 wybrane stacje meteorologiczne. W tabeli podano informacje dotyczące cech klimatu pięciu stacji meteorologicznych spośród zaznaczonych na mapie. Przyporządkuj podanym opisom cech klimatu (A-E) właściwe stacje. . Lista zadańOdpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :) Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację Zadanie 2. (0–2)Fragment pustyni Namib. pwz: 36%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Zadanie wykonaj na podstawie fotografii, na której przedstawiono fragment pustyni Namib (powyżej).Wybierz poprawne dokończenie momencie wykonywania fotografii na pustyni Namib obiektyw aparatu skierowano naA. zachód. pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Wybierz w wyznaczonych miejscach właściwe określenia dobrane z podanych w nawiasach, odnoszące się do procesów związanych z powstaniem pustyni powietrza napływające nad pustynię znad Atlantyku przemieszczają się nad prądem morskim .Kiedy te masy przedostaną się nad ląd, często tworzą się nad nim .Suchość klimatu pustyni Namib jest potęgowana przez stałe oddziaływanie w tych szerokościach geograficznych mas powietrza. pwz: 41%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 3. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie własnej wiedzy i rysunku, na którym przedstawiono schemat występowania wód artezyjskich i subartezyjskich. Podaj wspólną cechę hydrogeologiczną wód artezyjskich i subartezyjskich. Wyjaśnij, dlaczego wody w studni artezyjskiej są dogodniejsze w pozyskiwaniu niż wody w studni subartezyjskiej. Zadanie 4. (0–3)Na rysunku przedstawiono przekrój przez wieloletnią zmarzlinę, której występowanie na dużym obszarze ma charakter podstawie: E. Bajkiewicz-Grabowska, Z. Mikulski, Hydrologia ogólna, Warszawa 2008. Na Ziemi wieloletnia zmarzlina zajmuje powierzchnię około 10 mln km2. Występuje w sposób ciągły na obszarach, na których średnia roczna temperatura powietrza jest niższa niż −5 °C, a miejscowo, gdy średnia roczna temperatura powietrza wynosi od −4 °C do −1 °C. Pomimo występowania wieloletniej zmarzliny jest prowadzona eksploatacja surowców mineralnych, istnieją osadnictwo, przemysł przetwórczy i podstawie: Z. Podgórski, W. Marszelewski, K. Becmer, Geografia. Część 1. Zarys wiedzy o Ziemi, Warszawa 2002. Na mapie zaznaczono położenie pięciu wybranych stacji podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2012. /> pwz: 28%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Poniższe klimatogramy wykonano dla czterech spośród pięciu stacji meteorologicznych zaznaczonych na podstawie: Podanym stacjom meteorologicznym przyporządkuj klimatogramy, wybrane spośród oznaczonych literami A− .............Saratów .............Wierchojańsk ............. pwz: 34%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 5. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie rysunku, na którym przedstawiono tzw. pacyficzny pierścień ognia – strefę występowania czynnych wulkanów na obrzeżach Oceanu Spokojnego. Wyjaśnij, uwzględniając mechanizm ruchu płyt litosfery, dlaczego na obrzeżach Oceanu Spokojnego występuje czynny wulkanizm. Zadanie 6. (0–2)Na rysunku przedstawiono plan batymetryczny północnego fragmentu jeziora Narie położonego w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Izobaty poprowadzono co 5 podstawie: Zadanie 7. (0–2)Na rysunku przedstawiono położenie geograficzne dwóch wybranych punktów. pwz: 25%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Który z punktów ‒ 1 czy 2 ‒ porusza się z większą prędkością liniową wynikającą z ruchu obrotowego Ziemi? Uzasadnij odpowiedź. pwz: 25%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla W którym punkcie ‒ 1 czy 2 ‒ wysokość, na której góruje Słońce 22 czerwca, jest większa? Uzasadnij odpowiedź. Zadania od 8. do 14. wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 8. (0–2)W jednym z punktów, znajdującym się na obszarze przedstawionym na mapie, Słońce góruje w dniu równonocy na wysokości 39°55′ oraz o 78 minut i 40 sekund wcześniej niż nad południkiem Greenwich. Wykonaj obliczenia i podaj współrzędne geograficzne tego punktu. Zapisz obliczenia. pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 9. (0–1)Podaj trzy walory przyrodnicze rezerwatu krajobrazowego Dolina Mnikowska (F2/3).Zadanie to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 48%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 10. (0–1)Przedstawiony na mapie odcinek autostrady A4 przebiega przez Tenczyński Park Krajobrazowy. Wymień dwa przykłady przekształceń środowiska przyrodniczego dokonanych w wyniku budowy autostrady A4 na obszarze Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego w polu skorzystać z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 11. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie poniższego tekstu o ostańcach skalnych występujących na obszarze przedstawionym na barwnej mapie szczegółowej. Wśród geomorfologów istniały dwa poglądy na powstanie ostańców skalnych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Według pierwszego ostańce to mogoty powstałe w warunkach gorącego i wilgotnego klimatu, a zgodnie z drugim − twardziele, będące efektem różnej odporności na procesy wietrzeniowe i erozyjne wapieni budujących jej obszar. Nowe badania geologiczne pozwalają na stwierdzenie, iż geneza ostańców skalnych na tej wyżynie jest bardziej złożona. W świetle tych danych współczesna morfologia wapiennych ostańców jest efektem zróżnicowania osadów węglanowych w górnojurajskim zbiorniku morskim oraz występowania późniejszych procesów: ruchów tektonicznych, krasowienia, wietrzenia mechanicznego i ruchów podstawie: A. Tyc, Relikty krasu podziemnego we współczesnej morfologii ostańców Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Kraków skorzystać z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 12%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 12. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie mapy geologicznej okolic Krakowa, na której zaznaczono zieloną linią zasięg obszaru przedstawionego na barwnej mapie szczegółowej. Na podstawie: R. Gradziński, Mapa geologiczna okolic Krakowa, 2009. Możesz skorzystać z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 26%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 14. (0–1)Kopalnia porfiru „Zalas” zajmuje w terenie powierzchnię 0,75 km2. Oblicz powierzchnię, którą kopalnia zajmuje na mapie. Wynik podaj w cm2. Zapisz mapa szczegółowa fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 6%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 15. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie fotografii, na której przedstawiono strukturę porfiru z widocznymi prakryształami w cieście skalnym. Wyjaśnij, jak doszło do wytworzenia kryształów widocznych w budowie wewnętrznej porfiru oraz do powstania ciasta skalnego otaczającego kryształy. Zadanie 16. (0–2)Permska formacja solonośna jest głównym źródłem pozyskiwania soli kamiennej w Polsce. Poniżej przedstawiono przekrój geologiczny przez kujawski wysad podstawie: R. Domachowski, E. Szulc-Dąbrowiecka, M. Wilczyńska-Wołoszyn, Geografia. Zmienność środowiska geograficznego w czasie i przestrzeni, Warszawa 2002. pwz: 5%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzupełnij schemat, tak aby ilustrował w kolejności od najstarszego do najmłodszego wydarzenia geologiczne, które zaszły na obszarze przedstawionym na rysunku. Wybierz we właściwe miejsca odpowiednie Utworzenie się Sedymentacja wapieni i Sedymentacja ewaporatów w warunkach Nagromadzenie osadów polodowcowych i ich Powstanie przedczwartorzędowej powierzchni Wciśnięcie warstw solonośnych w młodsze warstwy skalne. pwz: 67%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzasadnij, odnosząc się do przekroju geologicznego, dlaczego podjęto wydobycie soli kamiennej na Kujawach. Zadanie 17. (0–3)Na mapie zaznaczono literami X i Y wybrane parki narodowe Polski, a linią zasięg jednego ze podstawie: A. Richling, K. Ostaszewska, Geografia fizyczna Polski, Warszawa 2009. pwz: 8%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Poniżej przedstawiono opisy (A−C) wybranych parków narodowych Polski, w tym odnoszące się do parków narodowych oznaczonych na mapie literami X i Park narodowy chroni fragment rozległego, wyraźnie wyodrębnionego pasma górskiego zbudowanego z piaskowców wieku kredowego. Najwyższe wzniesienie tego pasma nie przekracza 1000 m Na uwagę zasługują urozmaicone formy wietrzeniowe. B. Park narodowy obejmuje pasmo górskie zbudowane z fliszu, wypiętrzone podczas orogenezy alpejskiej. Najwyższy szczyt pasma wznosi się na wysokość 1725 m Stoki północnej części chronionego masywu są bardziej strome niż południowe. C. Park narodowy obejmuje pasmo górskie o trzonie zbudowanym z karbońskich granitów. Masyw jest podzielony licznymi uskokami i spękaniami. W rezerwatach przyrody znajdują się kotły polodowcowe i granitowe skałki. Uzupełnij: − dobierz właściwe opisy (A, B lub C) do parków narodowych oznaczonych na mapie literami X i Y; − podaj nazwy obu parków Narodowy XWybierz parku narodowego (wpisz literę A, B lub C) ..........Nazwa parku narodowego ................Park narodowy YWybierz parku narodowego (wpisz literę A, B lub C) ..........Nazwa parku narodowego ................ pwz: 60%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Poniżej numerami 1 i 2 oznaczono opisy krajobrazów nizinnych, charakterystycznych dla obszaru Polski objętego zlodowaceniem, które miało zasięg przedstawiony na Rzeźba terenu jest urozmaicona. Pomiędzy wzniesieniami o różnej wysokości, zbudowanymi z glin lodowcowych, występują liczne zagłębienia wypełnione wodami jezior lub torfowiskami. Charakterystycznym zbiorowiskiem roślinnym są grądy. 2. W krajobrazie występują równiny sandrowe, zbudowane z warstwowanych piasków i żwirów, niekiedy urozmaicone przez zagłębienia wytopiskowe. Wody gruntowe występują tu głęboko. Charakterystycznym zbiorowiskiem roślinnym są podstawie: A. Richling, K. Ostaszewska, Geografia fizyczna Polski, Warszawa 2009. Warunki przyrodnicze opisanych krajobrazów sprzyjały wytworzeniu się odmiennych typów odpowiedź, w której poprawnie przyporządkowano opisanym krajobrazom charakterystyczne typy Krajobraz 1. ‒ brunatne i czarne ziemie, krajobraz 2. ‒ Krajobraz 1. ‒ brunatne i czarne ziemie, krajobraz 2. ‒ Krajobraz 1. ‒ bielicowe i czarne ziemie, krajobraz 2. ‒ Krajobraz 1. ‒ bielicowe i czarne ziemie, krajobraz 2. ‒ bielicowe. pwz: 37%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 18. (0–1)Na rysunkach oznaczonych numerami od 1 do 4 przedstawiono piętrowy układ roślinności na czterech największych wyspach podstawie: Kostrowicki, Geografia biosfery, Warszawa poprawne dokończenie układ roślinności na wyspie wysuniętej najbardziej na północ przedstawiono na rysunku oznaczonym numerem A) 1B) 2C) 3D) 4 Zadanie 19. (0–2)Na mapie oznaczono numerami od 1 do 4 obszary występowania czterech wybranych typów gleb. pwz: 21%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 20. (0–2)Poniższe informacje odnoszą się do wybranych terytoriów na świecie o nieustalonym statusie politycznym w 2017 Była kolonia hiszpańska. Nie rozstrzygnięto sporów o przynależność tego terytorium. Jedno z sąsiednich państw bezprawnie wcieliło obszar do swego terytorium, ale społeczność międzynarodowa nie uznała tej decyzji. B. Na terytorium trwa wojna między klanami od ponad 20 lat. Wskutek wojny domowej, chaosu, długotrwałej suszy oraz zaniku władzy centralnej występuje klęska głodu. Region zasłynął niechlubnie terroryzmem i piractwem morskim. C. Terytorium, na którym jedno z państw należących do Unii Europejskiej nie może sprawować władzy z powodu okupacji przez inne państwo ‒ członka NATO. Społeczność międzynarodowa ‒ oprócz jednego państwa ‒ nie uznała deklaracji niepodległości tego terytorium. D. Terytorium położone na obszarze państwa o liczebnej przewadze ludności wyznającej islam, ale zamieszkiwane głównie przez chrześcijan domagających się włączenia terytorium w obszar sąsiedniego państwa, z którym się utożsamiają. E. Terytorium położone w Europie na obszarze jednego z państw, które należy do Wspólnoty Niepodległych Państw i graniczy z jednym z członków Unii Europejskiej. Deklaracja niepodległości tego terytorium jest uznawana tylko przez dwie inne republiki nieuznawane przez społeczność międzynarodową ‒ Abchazję i Osetię Południową. Uzupełnij. Dobierz do wymienionych terytoriów odpowiadające im informacje wybrane z podanych powyżej. Terytorium o nieustalonym statusie: Górski Karabach Państwo, do którego należy terytorium lub sprawujące faktyczną kontrolę: Azerbejdżan Informacja (wybierz literę): Terytorium o nieustalonym statusie: Północny Cypr Państwo, do którego należy terytorium lub sprawujące faktyczną kontrolę: Cypr; faktyczną kontrolę sprawuje Turcja Informacja (wybierz literę): Terytorium o nieustalonym statusie: Sahara Zachodnia Państwo, do którego należy terytorium lub sprawujące faktyczną kontrolę: Maroko Informacja (wybierz literę): Zadanie 21. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której literami A−C oznaczono wybrane obszary Europy różniące się gęstością podstawie: pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przyporządkuj każdemu z obszarów zaznaczonych na mapie literami A i B po jednym czynniku, który miał istotny wpływ na gęstość zaludnienia tego Trudne warunki rozwoju rolnictwa wynikające z dużej wysokości Klimat umiarkowany chłodny i okresowy deficyt światła Złoża węgla kamiennego, soli kamiennej oraz rud cynku i Średnia roczna suma opadów atmosferycznych poniżej 200 Gleby aluwialne i równinne ukształtowanie Wysoka lesistość i jeziorność. pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla A Zadanie Na wykresie przedstawiono wybrane fazy urbanizacji, które zachodzą w miastach w miarę rozwoju społeczno-gospodarczego. Literą X oznaczono fazę urbanizacji wstępnej, a literą Y ‒ fazę podstawie: Z. Zaniewicz, Ciekawi świata, Gdynia 2012. Dezurbanizacja jest charakterystyczna dla miast obszarów oznaczonych na mapie literą C. Wyjaśnij, podając dwa argumenty społeczno-ekonomiczne, dlaczego w miastach znajdujących się w fazie dezurbanizacji nastąpiła zmiana gęstości zaludnienia w porównaniu z fazą urbanizacji wstępnej. pwz: 4%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 22. (0–2)Na mapie oznaczono literami A−F wybrane państwa oraz jedno z terytoriów podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2012. Poniższe informacje odnoszą się do wybranych obszarów spośród oznaczonych literami na mapie, charakteryzujących się stosowaniem języka angielskiego jako języka urzędowego. Uzupełnij tabelę. Obok każdej informacji wpisz nazwę państwa lub terytorium niesamodzielnego oraz literę, którą ten obszar oznaczono na mapie. Informacja Nazwa państwa lub terytorium niesamodzielnego Litera na mapie Brytyjskie terytorium zamorskie, o małym znaczeniu gospodarczym, w którym język angielski jest językiem urzędowym. Państwo, w którym są stosowane dwa języki urzędowe − angielski oraz jeden z języków należących do grupy języków romańskich. Państwo, będące do 1966 r. kolonią brytyjską, w którym język angielski jest językiem urzędowym. Zadanie 23. (0–2)W tabeli przedstawiono wartości współczynnika dzietności w latach 1970 i 2013 w wybranych państwach. Państwo (oznaczenie literowe) Współczynnik dzietności 1970 r. 2013 r. X 4,5 1,2 Y 6,5 6,6 Na podstawie: pwz: 53%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj dwie społeczno-ekonomiczne przyczyny, które w większości państw świata w znacznym stopniu przyczyniły się do spadku wartości współczynnika dzietności od drugiej połowy XX w. pwz: 63%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 24. (0–2)W tabeli przedstawiono aktywność zawodową ludności Polski w wieku 15 lat i więcej w 2016 r. Grupa ludności Współczynnik aktywności zawodowej w % ogółem 56,2 kobiety 48,3 mężczyźni 64,8 Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2017, Wyjaśnij, podając trzy argumenty, z czego wynika większa w Polsce aktywność zawodowa mężczyzn w porównaniu z aktywnością zawodową kobiet. pwz: 58%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 25. (0–2)W tabeli przedstawiono informacje o migracjach wewnętrznych ludności na pobyt stały w 2014 roku dla wybranych województw Polski. Województwo Napływ ludności Odpływ ludności dolnośląskie 35 287 32 861 lubelskie 19 806 24 931 małopolskie 31 390 27 818 podlaskie 11 294 13 206 Na podstawie: Rocznik Demograficzny 2015, Warszawa 2015. Na podstawie tabeli wymień dwa województwa o ujemnym saldzie migracji wewnętrznych. Podaj dwie podobne cechy społeczno-gospodarcze tych województw wpływające na ujemną wartość salda migracji wewnętrznych w tych województwach. pwz: 31%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 26. (0–1)W tabeli przedstawiono udział głównych źródeł energii pierwotnej na świecie w wybranych latach. Rok Biomasa (w tym drewno) Węgiel Ropa naftowa Gaz ziemny Energia jądrowa Energia wodna 6,1 27,7 31,7 22,8 5,0 6,2 5,9 30,8 33,9 18,9 4,8 5,3 23 64 9 2 – 1,5 10 53 24 8,5 – 4,2 Na podstawie: W. Mizerski, J. Żukowski, Tablice geograficzne, Warszawa do tabeli w odpowiedniej kolejności lata wybrane z podanych poniżej, tak aby odpowiadała im charakterystyczna struktura produkcji energii pierwotnej na świecie w danym pwz: 26%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 27. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie zdjęć satelitarnych obszaru, na którym zlokalizowano Zaporę Trzech Przełomów na rzece Jangcy, oraz własnej Trzech Przełomów stała się obiektem krytyki wielu środowisk naukowych i społecznych, w tym ekologów, geologów, archeologów i ekonomistów. Wymień dwie społeczno-ekonomiczne przyczyny budowy Zapory Trzech Przełomów i elektrowni oraz dwa negatywne następstwa dla środowiska geograficznego regionu, wynikające z realizacji tej inwestycji. pwz: 12%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 28. (0–2)Na mapie zaznaczono wybrane miejsca eksploatacji czterech surowców mineralnych. W legendzie mapy surowce oznaczono symbolami i literami A− podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2012. Uzupełnij tabelę. Wpisz nazwy surowców mineralnych, których wybrane miejsca eksploatacji oznaczono na mapie symbolami, oraz miejsca wydobycia tych surowców. Nazwy surowców wybierz spośród podanych naftowarudy cynku i ołowiurudy miedzisiarkawęgiel brunatnywęgiel kamienny Surowiec Miejsce wydobycia (wpisz literę wybraną spośród A, B, C lub D) Wielkość wydobycia (mln ton) Udział w produkcji na świecie (%) w 2014 r. w 2005 r. w 2014 r. 98,3 73 1 61,6 63,9 7,8 0,8 0,9 0,03 34 34,5 2,6 Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2006, 2016, 2017, pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 29. (0–1)Na mapie Polski przedstawiono rozmieszczenie wybranych elektrowni cieplnych (bez elektrociepłowni) według mocy w nich podstawie: pwz: 33%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 30. (0–2)Informacje w tabeli odnoszą się do rolnictwa wybranych krajów, dla których podano udział w zbiorach wybranych upraw i w pogłowiu trzody chlewnej na świecie w 2013 roku. Nazwa kraju Udział w zbiorach i w pogłowiu na świecie w % ryż trzcina cukrowa herbata kawa trzoda chlewna 27,5 6,7 36 1,3 48,7 9,6 1,8 2,8 7,8 0,8 5,9 1,1 4 16,4 2,7 21,5 17,9 22,6 3,6 1 Na podstawie: Rocznik Statystyczny RP 2015, Warszawa cztery z wymienionych poniżej krajów do informacji podanych w pwz: 38%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 31. (0–1)W tabeli przedstawiono udział ziemniaków, owsa i pszenicy w ogólnej powierzchni zasiewów w Polsce w podanych latach (kolejność nazw roślin uprawnych nie ma związku z ich kolejnością w tabeli). Roślina uprawna % ogólnej powierzchni zasiewów 1990 r. 2000 r. 2010 r. 2015 r. I 16 21,2 20,5 22,3 II 12,9 10,1 3,6 2,7 III 5,2 4,6 5,5 4,3 Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2001, 2016, pwz: 39%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 32. (0–1)Na wykresie przedstawiono strukturę indywidualnych gospodarstw w Polsce (w %) pod względem zajmowanej powierzchni użytków rolnych w ha w 2014 podstawie: Rocznik Statystyczny RP 2015, Warszawa podstawie informacji przedstawionych na wykresie i własnej wiedzy uzasadnij, że struktura wielkościowa indywidualnych gospodarstw w Polsce może być niekorzystna dla rozwoju rolnictwa. pwz: 19%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 33. (0–2)Poniżej podano udział wybranych grup towarów w eksporcie pięciu kawa – 31%, sezam – 15%, żywe zwierzęta – 6%B. miedź i rudy miedzi – 55%, owoce – 5%, ryby – 5%C. odzież – 88%, juta i jej wyroby – 2%, krewetki i ryby – 2%D. ropa naftowa i jej produkty – 90%, ryby i skorupiaki – 3%, kawa – 1%E. rudy metali (głównie żelaza) – 26%, węgiel kamienny ‒ 17%, wełna ‒ 1% Na podstawie: W. Mizerski, J. Żukowski, Tablice geograficzne, Warszawa 2014; Dobierz do podanych państw właściwą strukturę eksportu. Wybierz właściwą literę obok danego państwa. pwz: 3%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 34. (0–1)Na mapie zaznaczono ciemną barwą cztery wybrane państwa podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2012. W tabeli przedstawiono strukturę PKB według sektorów gospodarki w 2016 r. w Polsce oraz w dwóch państwach spośród czterech zaznaczonych na mapie. Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwych wierszach państwa, które charakteryzują się podaną strukturą PKB. Dobierz państwa z zaznaczonych na mapie. Lp Państwo Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo (%) Przemysł i budownictwo (%) Usługi (%) 1 Polska 2,4 33,4 64,2 2 4,3 32,4 63,3 3 23,1 24,3 52,6 Na podstawie: Zadanie 35. (0–3)Na mapie przedstawiono fragment obszaru, na którym położone są dwie miejscowości oznaczone literami A i B. Planuje się budowę drogi jezdnej łączącej te miejscowości. Trzy warianty przebiegu planowanej drogi oznaczono na mapie numerami 1− planowanej drogi wyznaczono w miejscowości A, natomiast jej koniec – w miejscowości czy poniższe informacje są prawdziwe. pwz: 30%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Fragmenty planowanych dróg oznaczonych numerami 1 i 2 biegną przez prawdaB) fałsz pwz: 42%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Wybierz najkorzystniejszy wariant przebiegu planowanej drogi z miejscowości A do miejscowości B. Podaj dwie cechy wybranego wariantu przebiegu drogi, które zadecydowały o jego wyborze. Uzasadnij, że podane cechy decydują o przewadze tego wariantu nad pozostałymi wariantami przebiegu przebieg drogi zawiera się w wariancie nr: ..............Cecha drogi: ............Uzasadnienie: ........................Cecha drogi: ............Uzasadnienie: ........................ Lista zadańOdpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :) Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację Zadanie 1. (0–2)Na mapie oznaczono numerami od 1 do 4 wybrane miejsca na Ziemi, w tym miejsce, z którego obserwowano położenie Gwiazdy Polarnej (GP) nad horyzontem. Literą X oznaczono miejsce, z którego obserwowano położenie Słońca nad horyzontem w momencie podstawie: Atlas świata dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2013. Zadania od 3. do 6. wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Gór Sowich. pwz: 41%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na zdjęciu lotniczym przedstawiono obiekty infrastruktury położone w pobliżu szczytu Wielkiej Sowy (F6). Literą X oznaczono odcinek szlaków turystycznych. Strzałką oznaczono kierunek cienia rzucanego przez wieżę widokową w momencie wykonania fotografii. Fotograf podczas wykonywania zdjęcia skierował obiektyw w stronę góry Kokot (F4). Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F ‒ jeśli jest fałszywa. 1. Podczas wykonywania zdjęcia fotograf skierował obiektyw na północny zachód. P F 2. Kierunek cienia rzucanego przez wieżę widokową świadczy o tym, że zdjęcie wykonano między wschodem Słońca a momentem jego górowania. P F 3. Literą X oznaczono na zdjęciu odcinek pieszych szlaków turystycznych - niebieskiego i żółtego - oraz szlaku rowerowego. P F pwz: 45%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na stoku Wielkiej Sowy zlokalizowano wyciąg narciarski. Dokończ zdanie Stok Wielkiej Sowy położony w polu F5, w porównaniu ze stokiem w polu E6, ma warunki do funkcjonowania wyciągu narciarskiego A) bardziej korzystne,B) mniej korzystne, pwz: 19%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Oblicz średni spadek terenu wzdłuż wyciągu narciarskiego na Wielką Sowę. Przyjmij, że długość w terenie tego wyciągu wynosi 1465 m, a górna stacja jest położona na wysokości 1010 m Wynik podaj w %. Zapisz obliczenia. Obliczenia: Średni spadek terenu ......... % Zadania od 3. do 6. wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Gór Sowich. pwz: 33%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 4. (0–1)Podaj dwie przyrodnicze cechy doliny Młynówki na odcinku od gospodarstwa agroturystycznego Biała Sowa (C3) do ujścia tej rzeki do Jeziora Bystrzyckiego (B2). 1. ......................... 2. ......................... Zadania od 3. do 6. wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Gór Sowich. pwz: 68%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 5. (0–2)Uzasadnij, podając po dwa argumenty, że obszar przedstawiony na mapie w polu F7 różni się od obszaru przedstawionego w polu D7 pod względem cech środowiska przyrodniczego i zagospodarowania. Różnice w środowisku przyrodniczym: 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Różnice w zagospodarowaniu: 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Zadania od 3. do 6. wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej fragmentu Gór Sowich. pwz: 52%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 6. (0–1)Podaj nazwy własne dwóch obiektów, które reprezentują różne formy ochrony przyrody i znajdują się na obszarze położonym na północ od równoleżnika 50º43′N. 1. ......................... 2. ......................... pwz: 41%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 7. (0–1)Poniżej przedstawiono fragment mapy geologicznej Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. W obrębie pasm zaznaczono przeważające skały. Ukośnie zakreskowano wybrane obszary obniżeń podstawie: Atlas form i typów rzeźby terenu Polski, Warszawa 1960. Spośród wymienionych poniżej pasm górskich wybierz pasmo, które zostało wyrzeźbione w skałach najstarszych, i pasmo, które zostało wyrzeźbione w skałach najmłodszych. Wybierz właściwe litery, którymi te pasma oznaczono. Pasmo górskie o skałach najstarszych pasmo górskie o skałach najmłodszych . Zadanie 8. (0–3)Zadanie wykonaj na podstawie fotografii przedstawiających trzy skały. pwz: 21%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na fotografiach przedstawiono trzy skały spośród wymienionych: glina, granit, łupek krystaliczny, piaskowiec i wapień (kolejność nazw skał nie ma związku z kolejnością fotografii). Skały poddano działaniu kwasu solnego, co zaprezentowano na skały przedstawione opisem i uzupełnij tabelę. Wpisz obok opisów skał ich nazwy oraz numery fotografii, na których te skały zostały przedstawione. Opis skały Nazwa skały (dobierz z podanych) Fotografia (wybierz literę) Skała przeobrażona o łuskowej budowie i dość jednolitej barwie. Nie reaguje z kwasem solnym. Ten rodzaj skały występuje w Sudetach i w podłożu północno-wschodniej części Polski. Skała osadowa, pochodzenia organicznego, dla której charakterystyczna jest wyraźna reakcja z kwasem solnym. Ten rodzaj skały występuje na niektórych obszarach położonych w pasie wyżyn Polski. pwz: 6%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Skała magmowa przedstawiona na jednej z fotografii, występująca w Sudetach, ma strukturę świadczącą o jej nazwę właściwego rodzaju struktury tej skały. Wyjaśnij powstawanie skały magmowej o strukturze widocznej na fotografii. Struktura (jawnokrystaliczna / skrytokrystaliczna) .......... Wyjaśnienie: .......... .......... pwz: 36%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na mapie 1. przedstawiono przebieg głównych dolin podczwartorzędowych w Polsce na tle współczesnej sieci rzecznej, a na mapie 2. − zasięgi najważniejszych zlodowaceń plejstoceńskich. Literą X wskazano wybrany obszar w Polsce, wyznaczony zasięgami dwóch podstawie: J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, Warszawa podstawie: A. Richling, K. Ostaszewska, Geografia fizyczna Polski, Warszawa północno-wschodniej Polsce grubość osadów plejstoceńskich miejscami przekracza 200 m i jest dużo większa niż na wielu innych obszarach Polski. Uzasadnij, dlaczego w południowo-wschodniej Polsce na obszarze oznaczonym literą X grubość osadów plejstoceńskich jest mniejsza niż w północno-wschodniej Polsce. .......... .......... pwz: 14%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzupełnij tabelę. Przyporządkuj każdemu opisowi właściwą nazwę formy rzeźby i nazwę regionu Polski, dla którego ta forma rzeźby jest charakterystyczna. Formy rzeźby: barchan, cyrk lodowcowy, misa deflacyjna, pradolina, rynna polodowcowa. Regiony: Bieszczady, Karkonosze, Mierzeja Wiślana, Nizina Mazowiecka, Pojezierze Suwalskie. Opis formy rzeźby Nazwa formy rzeźby Nazwa regionu Forma rzeźby o nieckowatym kształcie i stromych zboczach, która powstała na skutek erozji podłoża w polu firnowym. Wydłużone zagłębienie, które zostało utworzone głównie przez wody płynące pod lądolodem, występujące na obszarach wysoczyzn morenowych lub sandrów. Wydłużone zagłębienie, równoległe do czoła lądolodu, które powstało na skutek erozyjnej działalności rzeki odprowadzaj ącej wody roztopowe oraz wody rzek płynących ku czołu lądolodu. Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której przedstawiono zróżnicowanie wieku geologicznego skał budujących dno basenów oceanicznych. pwz: 35%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 10. (0–1)Sformułuj prawidłowość dotyczącą zróżnicowania wieku skał budujących dno basenu oceanicznego Atlantyku na przykładzie tej części oceanu, przez którą przechodzi równoleżnik 30ºS. ......................... ......................... pwz: 22%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 11. (0–1)W tekście i na rysunkach przedstawiono powstawanie Hawajów. Hawaje są dziełem plamy gorąca usytuowanej w płaszczu ziemskim i jednoczesnego ruchu płyt litosfery. Gdy płyta przemieszcza się ponad plamą gorąca, litosfera pęka, a na powierzchni tworzą się wulkany. Łańcuch wulkanów tworzy się równolegle do kierunku ruchu płyty, a rozciągnięte wyspy wulkaniczne są świadectwem przesuwania się płyty. Na podstawie: T. H. van Andel, Najnowsze spojrzenie na naszą planetę, Warszawa poniższych rysunkach literą X oznaczono najmłodszy − spośród przedstawionych − wulkan powstający nad plamą gorąca. Na rysunku 2. podano wiek wulkanów w milionach lat. Na każdym z rysunków tylko jedna strzałka (1−4) wskazuje poprawny kierunek przemieszczania się płyty litosfery. 1. podstawie: T. H. van Andel, Najnowsze spojrzenie na naszą planetę, Warszawa poprawne dokończenie zdania. Na rysunkach kierunek przemieszczania się płyty, na której położony jest łańcuch wulkanów na Hawajach, wyznaczają strzałki oznaczone A) numerami 1 i 4B) numerami 1 i 3C) numerami 2 i 3D) numerami 2 i 4 Zadanie wykonaj na podstawie zdjęcia satelitarnego, na którym przedstawiono fragment północnej Europy, oraz fotografii dwóch typów wybrzeży. Literą X oznaczono wybrany obszar. Fragment północnej Europy fiordowewww.(...).pl Wybrzeże pwz: 31%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 12. (0–1) Dokończ zdanie tak, aby było prawdziwe. Zadanie 13. (0–3)Na rysunkach oznaczonych numerami od 1. do 3. przedstawiono sytuacje, w których powstają różne typy opadów atmosferycznych. 123Na podstawie: A. Dylikowa, D. Makowska, T. Olszewski, Ziemia i człowiek, Warszawa 1993. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. pwz: 16%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na podstawie rysunku 3. i własnej wiedzy wyjaśnij powstawanie chmur tworzących opady orograficzne. ......................... ......................... pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 14. (0–2)Na mapie Australii przedstawiono położenie wybranych stacji meteorologicznych, dla których wykonano klimatogramy oznaczone literami A− podstawie: Atlas świata dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa podstawie: Podanym stacjom meteorologicznym przyporządkuj klimatogramy, wybrane spośród oznaczonych literami A−D. pwz: 13%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 15. (0–1)Na rysunku przedstawiono wartości średniej rocznej temperatury powietrza, sumy opadów rocznych i średniego czasu trwania okresu wegetacyjnego w Azji wzdłuż odcinka wybranego podstawie: A. Dylikowa, D. Makowska, J. Makowski, T. Olszewski, Ziemia i człowiek, Warszawa rysunek. Uzupełnij w wykropkowanych miejscach nazwy czterech formacji roślinnych, wybrane z podanych poniżej, tak aby rysunek poprawnie przedstawiał zależność formacji roślinnych od warunków klimatycznych. las mieszany lasotundra makia tajga tundra pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 16. (0–1)Utwórz model przyczynowo-skutkowy, przedstawiający powstawanie u wybrzeży Peru zjawiska El Niño i jego skutek. Uzupełnij w wyznaczonych miejscach litery, którymi oznaczono odpowiednie sformułowania, wybrane z podanych Zahamowanie upwellingu u wybrzeży Peru. B. Wzrost temperatury wód oceanu na wybrzeżu Peru. C. Intensywne, często katastrofalne opady w Andach Peruwiańskich. D. Zwiększenie oddziaływania siły Coriolisa na półkuli południowej. E. Osłabienie pasatów na Pacyfiku u wybrzeży Ameryki Południowej. Zadanie wykonaj na podstawie map, na których przedstawiono główne typy wezbrań wód w rzekach oraz obszary zagrożone deficytem wody w Polsce. Na podstawie: L. Starkel, Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Warszawa 1999. Na podstawie: Atlas geograficzny Polski, Warszawa 2000. pwz: 19%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzasadnij, dlaczego obszary położone w południowej Polsce są bardziej zagrożone występowaniem wezbrań opadowych niż Pojezierze Pomorskie i Pojezierze Mazurskie. Podaj dwa argumenty. 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 17%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj po jednej głównej przyrodniczej przyczynie występowania deficytu wody na obszarach poniżej wymienionych regionów geograficznych. Kujawy: ......................... ......................... Wyżyna Śląska: ......................... ......................... pwz: 29%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 18. (0–1)Na mapie strzałkami wskazano wybrane państwa, w tym − Czarnogórę i Timor podstawie: Atlas geograficzny. Polska, kontynenty, świat, Wrocław 2012. Czarnogóra i Timor Wschodni powstały na początku XXI wieku. Pierwsze z tych państw wyodrębniło się na skutek rozpadu federacji, a drugie z nich uzyskało niepodległość po wieloletnim okresie okupacji przez państwo o przewadze liczebnej ludności wyznającej islam. pwz: 51%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 19. (0–1)Na wykresie przedstawiono zmiany liczby ludności w latach 1950−2010 wybranych miast podstawie: W. Mizerski, J. Żukowski, Tablice geograficzne, Warszawa dlaczego przedstawiony na wykresie rozwój demograficzny miast w krajach wysoko rozwiniętych przebiega odmiennie niż rozwój takich miast jak Bombaj i Meksyk. ......................... ......................... pwz: 47%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 20. (0–2)W tabeli przedstawiono cechy demograficzne w 2014 r. wybranych województw w Polsce oznaczonych literami A−D. Województwo Liczba ludności Liczba kobiet Współczynnik ludności mieszkającej na wsi (w %) przyrostu naturalnego (w %o) salda migracji (wewn. i zewn.) (w %) A 2908457 1509903 30,7 -0,9 0,2 B 2504136 1310718 36,8 -2,8 -0,8 C 2129187 1086504 58,7 0,7 -1,1 D 1443967 736979 40,9 0,6 -2,5 Na podstawie: Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym, Warszawa 2015Na podstawie danych z tabeli przyporządkuj każdemu opisowi literę, którą oznaczono województwo. Matura GEOGRAFIA poziom rozszerzony dla liceum okazał się dla wielu maturzystów testem nie do przejścia. Uczniowie otrzymali arkusze z geografi wraz z załącznikiem, na poddstawoe którego mieli odpowiedać na pytania testowe ZONBACZ MATURA Z GEOGRAFII + ARKUSZE + ODPOWIEDZIMatura 2015Arkusze zadań z geografii poziom podstawowy w technikum + załącznik do arkusza zadańZadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (strona I barwnego materiału źródłowego).Zadanie na mapie Syborową Górę (pole E1) i Januszkową Górę (pole F1). Uzasadnij, podając trzy argumenty, że obszar wzniesienia Syborowa Góra różni się od obszaru wzniesienia Januszkowa Góra pod względem cech środowiska przyrodniczego i zagospodarowania przez Januszkowa Góra jest w całości terenem leśnym, a Syborowa Góra jest obszarem bezleśnym2. Syborową Górę zagospodarował człowiek (kamieniołomy, utwardzona droga), a Januszkowa Góra jest terenem, na którym nie było gospodarczej ingerencji Januszkowa Góra to tereny rekreacyjne, przez któe przebiegają szlaki turystyczne. Nie ma ich natomiast na Syborowej poniższej fotografii podano nazwy wybranych obiektów przemysłowych, położonych w Bukownie i w Olkuszu, oraz przybliżone odległości w linii prostej tych obiektów od szczytu wzniesienia, z którego wykonano nazwę wzniesienia, z którego szczytu wykonano Pomorska (D2)B. Syborowa Góra (E1)C. Januszkowa Góra (F1)D. Pomorzańskie Skałki (D1)ODPOWIEDŹAZadanie stoku Diablej Góry (pole A5) znajduje się forma rzeźby wytworzona w skałach nazwę czynnika i procesu rzeźbotwórczego, które przyczyniły się do powstania tej rzeźbotwórczy : woda wzbogacona dwutenkiem weglaproces rzeźbotwórczy: krasowienieZadanie 4. Poniżej opisano rudy cynku i ołowiu, które występują w okolicy Olkusza. Rudy cynku i ołowiu znajdują się w skałach węglanowych pochodzących z okresów od dewonu po jurę. Znaczenie przemysłowe mają rudy, które występują w dolomitachkruszconośnych środkowego podstawie: rysunku przedstawiono przekrój geologiczny przez okolice Olkusza. Południowa część tego przekroju geologicznego przebiega przez obszar przedstawiony na barwnej czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F ‒ jeśli jest Rudy cynku i ołowiu eksploatowane w okolicy Olkusza występują w skałach osadowych. P/F2. W okolicy Olkusza rudy cynku i ołowiu o znaczeniu przemysłowym powstały w najstarszym okresie ery paleozoicznej. P/F3. Rudy cynku i ołowiu eksploatowane w okolicy Olkusza występują w monoklinie. P/FODPOWIEDŹ1. Prawda2. Fałsz3. PrawdaZadanie geologiczna obszaru położonego na północ od Olkusza charakteryzuje się obecnością skał węglanowych, których cechą jest silne podstawie mapy podaj skutek występowania skał węglanowych dla zasobów wód powierzchniowych obszaru położonego na północ od drogi krajowej nr 94, między południkami 19°32ʹ a 19° występowania wód powierzchniowych na tym terenie spowodowało występowanie skał podstawie mapy podaj dwa skutki dla środowiska geograficznego wynikające z głębinowej eksploatacji rud cynku i ołowiu lub wykorzystywania tych rud w hutnictwie w rejonie Na powierzchni ziemi powstały hałdy (okolice Zakładów Górniczo-Hutniczych "Bolesław")2. Gleby przykryte hałdami ulegają degradacji, powstają sztuczne zbiorniki. W okolicy występuje też wysypisko, które może powodować zanieczyszczenia powietrza i 7. Oceń, czy układ sieci transportu w rejonie Olkusza jest korzystny dla mieszkańców tego miasta lub jego rozwoju gospodarczego. Odpowiedź uzasadnij, podając dwa argumenty. ODPOWIEDŹOcena: korzystnyUzasadnienie:Przez Olkusz przebiega linia kolejowa, która gwarantuje transport miasto przebiega też droga krajowa nr 94, która łączy Katowice i Kraków. I droga wojewódzka nr 791. Mieszkańcy Olkusza mogą też korzystać z transportu wykonaj na podstawie barwnych fotografii przedstawiających Boyardville – nadmorską miejscowość wypoczynkową położoną na zachodnim wybrzeżu Francji (strona II barwnego materiału źródłowego). Fotografie wykonano w tym samym dniu w odstępie około 12 nazwę ruchu wody morskiej, którego konsekwencje przedstawiono na fotografiach, oraz jego przyrodniczą morskie - efekt oddziaływania Słońca i Księżyca na Ziemię. Zadanie jeden pozytywny i jeden negatywny dla działalności gospodarczej człowieka skutek wahań poziomu wody morskiej wywołanych przez powyższą przyczynę. ODPOWIEDŹSkutek pozytywny: produkcja energii elektrycznej, budowa elektrowni pływowej, produkującej energię wykorzystując do tego zjawisko zmian poziomy wody w oceanach i morzachSkutek negatywny: kłopot z transportem wodnym, wynikającym z niskim stanem wód w 9. Na rysunku przedstawiono klimatogramy dla wybranych stacji meteorologicznych na świecie. Trzy z nich są położone na wyspach na różnych każdemu opisowi położenia geograficznego stacji meteorologicznej właściwy klimatogram. Uzupełnij C2. B3. AZadanie rysunku siatki kartograficznej zaznaczono położenie Papeete (stolicy Polinezji Francuskiej) i pięciu innych miejsc na Oceanie Spokojnym oznaczonych literami od A do literę oznaczającą miejsce, do którego dopłynąłby z Papeete statek utrzymujący stały kurs według azymutu odległość w kilometrach w linii prostej między Papeete a miejscem oznaczonym na rysunku literą A. Przyjmij średnią długość jednostopniowego łuku południka równą 111,1 km. Zapisz 17 stopni SA 11 stopni S17 - 11 = 66 (stopni) x 111,1 km = kmOdległość wynosi kmZadanie zdania. Wpisz odpowiednie litery z 22 grudnia dzień jest najdłuższy w miejscu oznaczonym literą ....... .2. W dniu równonocy Słońce góruje najwcześniej w miejscu oznaczonym literą ….... .ODPOWIEDŹ1. E2. CZadanie że Słońce góruje w zenicie w miejscu oznaczonym literą wysokość górowania Słońca w tym samym momencie w miejscu oznaczonym na rysunku literą B oraz podaj stronę nieba, po której w tym dniu w miejscu B występuje górowanie Słońca. Zapisz 22 stopnie S - Słońce góruje w zenicie (90 stopni)Punkt B - 14 stopni Sh = 90 - 14 = 7622 stopnie - 14 stopni = 8 stopni. 90 stopni i 8 stopni = 82 górowania Słońca: 82 stopnieSłońce góruje po południowej stronie Przez obszar przedstawiony na siatce kartograficznej, w pewnym okresie roku, przebiega równoleżnikowo strefa zbieżności zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1– charakterystycznym dla strefy zbieżności pasatów jest .........ODPOWIEDŹB2Zadanie 11. Na mapie literami A i B zaznaczono wybrane obszary oceanów. Numerami od 1. do 4. oznaczono wybrane prądy każdemu z obszarów A i B po jednej z cech ruchu wód morskich. Dobierz cechy z wymienionych poniżej. Wpisz obok obszarów numer właściwej Kierunek prądów morskich zmienia się sezonowo – latem jest inny niż W centralnej części tego obszaru występuje wynoszenie zimnych głębinowych wód oceanicznych na Zimne prądy morskie płyną tu przez cały rok w kierunku Prądy morskie tworzą tu wielką komórkę cyrkulacyjną, w której woda porusza się przez cały rok w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek A. 4Obszar B. 1Zadanie Jeden z prądów przedstawionych na mapie jest prądem kompensacyjnym, gdyż odprowadza w przeciwnym kierunku nadmiar wód nagromadzonych przez prądy na półkuli północnej i południowej wywołane poprawne dokończenie kompensacyjny oznaczono na mapie numeremA. 1Zadanie 12. Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy, na której przedstawiono podniesienie się obszaru Skandynawii (w metrach) po ustąpieniu ostatniego zlodowacenia (strona II barwnego materiału źródłowego).Poniżej przedstawiono wybrane informacje o zlodowaceniach plejstoceńskich w podstawie mapy, którą zamieszczono powyżej, oraz barwnej mapy wyjaśnij zróżnicowanie podniesienia się Skandynawii po ustąpieniu Skandynawski podnosi się tam, gdzie lądolód był najdłużej, a pokrywa lodowa wynosiła najwięcej, bo ponad 2000m. Gdy lądolód ustąpił doszło pionowego przemieszczania się płyt litosfery (ruchy izostatyczne), a tereny przyciśnięte najgrubszą warstwą lodu podniosły się wskutek naprężeniaZadanie obszaru Polski charakteryzuje się pasowym układem, czego ilustracją jest poniższy profil terenu wykonany wzdłuż jednej z zaznaczonych na mapie linii przecinającej pasy do tabeli litery, którymi oznaczono na mapie linie opisane A, DZadanie Na mapie przedstawiono przestrzenny rozkład rocznych sum opadów atmosferycznychw prawidłowość dotyczącą zależności wielkości rocznej sumy opadów atmosferycznych od wysokości wzdłuż linii prostej od Tatr po Pobrzeże suma opadów atmosferycznych wzrasta wraz ze wzrostem wysokościZadanie Uzupełnij tabelę. Wpisz obok opisów nazwy odpowiednich pasów PojezierzyPas Nizin ŚrodkowopolskichPas WyżynZadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy, na której przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie jednego z elementów charakteryzujących zróżnicowanie warunków klimatycznych w Polsce (strona II barwnego materiału źródłowego).Dokończ zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1– mapie przedstawiono zróżnicowanieODPOWIEDŹA, 2Zadanie wykresie przedstawiono przebieg w roku hydrologicznym (ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji) średnich miesięcznych wartości składowych bilansu wodnego dla czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F ‒ jeśli jest Im wyższa miesięczna suma opadów, tym większy miesięczny odpływ. P/F2. Największe parowanie jest w najcieplejszym miesiącu roku. P/F3. Miesięczne sumy odpływów są większe w okresie wiosennego topnienia śniegu niż w pozostałej części roku. P/FODPOWIEDŹ1. Fałsz2. Prawda3. PrawdaZadanie wykonaj na podstawie barwnych fotografii przedstawiających wybrane skamieniałości (strona III barwnego materiału źródłowego).Zadanie nazwom zwierząt podanych w tabeli numery fotografii, na których przedstawiono ich skamieniałości, oraz nazwy okresów lub epok geologicznych, w których te zwierzęta żyły. Uzupełnij - 2 - plejstocenplejozaur - 4 - kredatrylobit - 1 - kambrZadanie Na rysunku przedstawiono uproszczony przekrój że na obszarze, którego budowę geologiczną zilustrowano na przekroju geologicznym, znaleziono skamieniałości przedstawione na fotografiach. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa,lub F ‒ jeśli jest Skamieniałość przedstawiona na fotografii 1. znajdowała się w skałach występujących na powierzchni ziemi. P/F2. Szczątki organizmu przedstawione na fotografii 2. znajdowały się w najmłodszej warstwie skalnej, spośród zaznaczonych na przekroju, występującej na obszarze zrębu tektonicznego i w jego sąsiedztwie. P/F3. Skamieniałość przedstawiona na fotografii 3. znajdowała się w skałach starszych niż kenozoiczne. P/FODPOWIEDŹ1 Fałsz2 Prawda3 PrawdaZadanie wykonaj na podstawie poniższego tekstu, który zawiera informacje o jednym z polskich pochodzenia wytopiskowego leży w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, na północ od największego jeziora w Polsce, z którym jest połączone wąskim przesmykiem. Ma kształt zbliżony do koła. Jego powierzchnia wynosi 680 ha, a maksymalna głębokość dochodzi do 3 metrów. Jest jeziorem eutroficznym. Jego brzegi są płaskie, podmokłe i porośnięte gęstą roślinnością. Nad wodą rośnie szuwar trzcinowy z pałką i oczeretem, wokół którego występują torfowiska oraz zbiorowiska łąkowe, a po południowej i wschodniej stronie jeziora miejscami rosną olsy. Obszar jeziora wraz ze strefą przybrzeżną jest jednym z obiektów w Polsce wpisanych na Światową Listę Rezerwatów Biosfery podstawie: poprawne dokończenie charakterystycznym dla zbiorowiska leśnego, które w Polsce występuje między innymi na brzegach opisanego jeziora, jestA. poprawne dokończenie zgodnym z koncepcją zrównoważonego rozwoju, które może być podjęte w celu wykorzystania opisanego jeziora i jego strefy przybrzeżnej, jestA. nasadzenie w strefie przybrzeżnej drzew i krzewów osuszenie terenów podmokłych w celu uzyskania gruntów wytyczenie ścieżek dydaktycznych na terenie objętym obszarową formą ochrony oczyszczenie strefy przybrzeżnej z szuwarów i wprowadzenie ryb hodowlanych do 18. Zadanie rozwiąż na podstawie barwnych zdjęć satelitarnych wykonanych w różnych skalach i przedstawiających ujściowe odcinki wybranych rzek na świecie (strona III barwnego materiału źródłowego).Zadanie Podaj nazwę rodzaju ujścia rzeki przedstawionego na fotografii 1. oraz wyjaśnij, uwzględniając związek przyczynowo-skutkowy, w jaki sposób taki rodzaj ujścia rodzaju ujścia rzeki:Wyjaśnienie:Zadanie że obszary, które powstały w wyniku działalności rzeki w jej ujściowym odcinku (fotografia 2.), mają korzystne warunki przyrodnicze dla życia i działalności gospodarczej 19. Na mapie oznaczono numerami trasy czterech wycieczek przebiegających przez stolice nazwy trzech państw, w których język urzędowy należy do grupy germańskiej, znajdujących się na trasie jednej z wykonaj na podstawie barwnej mapy gęstości zaludnienia Afryki (strona IV barwnego materiału źródłowego).Zadanie każdemu z poniższych czynników (A–D) po jednym z obszarów zaznaczonych na mapie (1–5), na którym ten czynnik w dużym stopniu wpłynął na gęstość zaludnienia. Wpisz obok liter numer właściwego obszaru z Łagodny, podzwrotnikowy morski Występowanie aluwiów sprzyjających Wyniszczenie roślinności przez nadmierny wypas zwierząt, częste klęski Wyżynne położenie, łagodzące klimat i ograniczające występowanie chorób ............B. ............C. ............D. ............Zadanie dwie cechy charakterystyczne gospodarki gęsto zaludnionego obszaru, oznaczonego literą Eksploatacja złóż rud Wydobycie i przetwórstwo ropy Uprawa roli z dużym udziałem Pasterstwo koczownicze i uprawa palmy Funkcjonowanie kurortów turystycznych o znaczeniu wykonaj na podstawie barwnej mapy przedstawiającej zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji według państw (strona IV barwnego materiału źródłowego). Na mapie numerami 1, 2, 3 oznaczono wybrane literami A‒C oznaczono trzy opisy. Jeden z nich charakteryzuje urbanizację pozorną (nadurbanizację), która pojawiła się w XX wieku i wciąż kształtuje aglomeracje w pewnym wielkim regionie demograficznym Eksplozja demograficzna na wsi powoduje intensywną migrację ekonomiczną do miast. Te nie są w stanie wchłonąć tak dużej liczby osób. Brak pracy i ubóstwo prowadzą do powstania dzielnic Intensywny rozwój miast prowadzi do migracji mieszkającej tam ludności na tereny podmiejskie. W ten sposób aglomeracje się powiększają, a miejski styl życia obejmuje regiony wokół Przebudowa starych, centralnie usytuowanych dzielnic miejskich skutkuje zahamowaniem odpływu ludności, a następnie może prowadzić do wzrostu liczby mieszkańców tych dzielnic o zmienionej urbanizacji pozornej (nadurbanizacji) oznaczono literą ……. . Regionowi, dla którego to zjawisko jest charakterystyczne, odpowiada na mapie numer ….… .Zadanie mapie numerami od 1 do 5 oraz literami A, B oznaczono wybrane W czterech państwach spośród oznaczonych na mapie numerami 1–5 przeważają liczebnie wyznawcy religii wymienionych w tabelę. Wpisz obok każdej z wymienionych religii nazwę właściwego państwa oraz numer, którym oznaczono je na Poniżej wymieniono informacje, z których część odnosi się do państwa A, natomiast reszta do państwa informację odnoszącą się wyłącznie do państwa oznaczonego na mapie literą Stolicą państwa jest Większość obszaru zajmują pustynie i Do państw sąsiedzkich należą między innymi Czad i Występują tam głównie sawanny, na południu wilgotne, z licznymi tabeli przedstawiono strukturę pracujących w Niemczech, Polsce, Rumunii i Wielkiej Brytanii według rodzajów działalności w 2010 odpowiedź z poprawną kolejnością państw, dla których przedstawiono w tabeli strukturę pracujących według rodzajów 1. Polska, 2. Niemcy, 3. Rumunia, 4. Wielka BrytaniaB. 1. Niemcy, 2. Rumunia, 3. Wielka Brytania, 4. PolskaC. 1. Wielka Brytania, 2. Polska, 3. Rumunia, 4. NiemcyD. 1. Polska, 2. Wielka Brytania, 3. Niemcy, 4. RumuniaZadanie 24. Na wykresach przedstawiono strukturę wieku i płci ludności Japonii oraz Polski w 2012 podstawie wykresów podaj trzy podobieństwa w strukturze demograficznej Japonii i Polski oraz jedną różnicę w tej .........2. .........3. .........Różnica:Zadanie 25. Na wykresie przedstawiono liczbę urodzeń żywych na 1000 kobiet według wieku matek w Polsce w latach 1990 i dwie przyczyny zmian w urodzeniach dzieci przez kobiety w wieku 20–24 lat w roku 2012 w porównaniu z rokiem ..............2. ..............Zadanie 26. W tabeli przedstawiono strukturę w % produkcji przemysłu w wybranych rozwoju gospodarczego wpływa na strukturę produkcji przemysłu. W wielu krajach strukturę wytwarzanych wyrobów warunkuje także środowisko przykładzie państw wymienionych w tabeli uzasadnij, podając dwa argumenty, że warunki środowiska przyrodniczego wpływają na strukturę produkcji ...............2. ...............Zadanie tekście przedstawiono jedną z europejskich M4 jest położony w południowej Anglii, pomiędzy Bristolem a Londynem. Inwestycje międzynarodowego kapitału w przemysł high-tech rozpoczęły się tu w latach 70. XX wieku. Obecnie w obrębie Korytarza M4 działają przedstawicielstwa wielkich korporacji międzynarodowych z branży elektronicznej. Mała gęstość zabudowy i obecność terenów w niewielkim stopniu przekształconych przez człowieka dają możliwość budowy atrakcyjnie położonych kompleksów biurowych i centrów biznesowych. Istnieją tu także liczne instytucje badawcze i położone w niedużej odległości szkoły wyższe ( w Oksfordzie).Na podstawie: Z. Zaniewicz, Ciekawi świata, Warszawa podstawie tekstu i własnej wiedzy wymień trzy różnice między opisaną technopolią a tradycyjnym okręgiem 28. Na mapie numerami 1‒6 oznaczono miejsca, w których znajdują się wybrane zakłady przemysłowe:A. cukrownia w KrasnymstawieB. huta miedzi w GłogowieC. fabryka samochodów w GliwicachD. zakłady celulozowo-papiernicze w KwidzynieE. zakłady chemiczne w PolicachF. zakłady petrochemiczne w 29. W tekście przedstawiono przykład możliwych skutków okresowego niedostatku opadów atmosferycznych w związku z utrzymującą się od kilku miesięcy sytuacją hydrometeorologiczną do Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska zaczęły napływać sygnały, że z powodu niedostatku opadów i niskiego poziomu wody większości rzek mogą nastąpić niekorzystne zmiany jakości wód płynących. Niski stan wody w Wiśle spowodował, że w listopadzie 2011 roku wystąpiły problemy z poborem wody z tej rzeki w ilości niezbędnej dla prawidłowej pracy Elektrowni „Kozienice” w Świerżach podstawie: Komunikat Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia r., schemat tak, aby przedstawiał on wpływ braku opadów atmosferycznych na wystąpienie deficytu energii elektrycznej. Wpisz do schematu we właściwej kolejności odpowiednie Zakłócenie prawidłowego funkcjonowania Zmniejszenie produkcji energii Długotrwały brak opadów Wzrost poboru wody do celów Zmniejszenie przepływu wody w Niedobór energii po dwie przyczyny każdej z wymienionych zmian zachodzących w polskim rolnictwie na początku XXI udziału gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha w strukturze wielkościowej gospodarstw1. ..............2. ..............Spadek udziału gruntów ornych w strukturze użytkowania ziemi w Polsce1. ..............2. ..............Zadanie każdej kolumnie (A‒D) tabeli przedstawiono po trzech największych producentów w 2010 roku jednego z wybranych produktów rolnych: buraków cukrowych, kauczuku naturalnego, kawy i wykresie przedstawiono strukturę uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie (GMO) na P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F ‒ jeśli jest fałszywa. 1. W strukturze uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie największy udział mają zboża. P/F2. Jednym z największych producentów roślin GMO na świecie są Stany Zjednoczone. P/F3. Wprowadzenie do uprawy roślin GMO nazwano „zieloną rewolucją”. P/FZadanie 33. Na mapie przedstawiono fragment terenu, którego zagospodarowanie jest planowane zgodnie ze strategią zrównoważonego rozwoju. Planuje się tu lokalizację użytków rolnych przeznaczonych pod uprawę buraków cukrowych oraz budowę centrum planowanym formom zagospodarowania oznaczenia skorowidzowe najbardziej odpowiadających im obszarów na mapie. Oznaczenia wybierz z podanych poniżej. Uzasadnij swój wybór, podając po dwa skorowidzowe pól mapy: A1, A2, C2, D3Użytki rolne (uprawa buraków cukrowych) – pole mapy .................................1. ..........2. ..........Centrum magazynowo-produkcyjne – pole mapy .................................1. ..........2. ..........Zadanie 34. W tabeli podano dwa wybrane wskaźniki rozwoju społeczno-ekonomicznego dla Kataru i Norwegii w 2013 dwa czynniki, które decydują o wyższym HDI dla Norwegii niż dla Większa liczba ludności Norwegii w porównaniu z Dłuższa oczekiwana długość życia w Norwegii niż w Wyższy poziom rozwoju rolnictwa w Norwegii niż w Wyższa oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających naukę w Norwegii niż w Wyższy udział wyrobów przemysłu zaawansowanych technologii w eksporcie Norwegii w porównaniu z eksportem 35. W tabeli przedstawiono obroty handlu zagranicznego Japonii w latach 2000–2011 w mld USD. Zadania z geografii polski Środowisko geograficzne Polski Zadanie 1. Na mapie konturowej Polski wykonaj następujące polecenia: a) zaznacz i podaj punkty skrajne przebiegu granicy Polski z jej sąsiadami granica z Niemcami od........................... do ............................... granica z Czechami od............................ do .............................. granica ze Słowacją od........................... do .............................. granica z Ukrainą od.............................. do .............................. granica z Białorusią od.......................... do ............................. granica z Litwą od............................... do ............................ granica z Rosją od............................... do ........................... b) opisz przebieg granicy wschodniej Polski. ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... c) określ położenie matematyczne punktów skrajnych Polski, zaznacz je na mapie i podaj ich nazwy. kraniec północny................................. kraniec południowy.............................. kraniec zachodni................................. kraniec wschodni................................. d) oblicz rozciągłość matematyczną Polski i podaj jej konsekwencje. ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... e) zaznacz i podpisz rzeki stanowiące odcinki granic Polski. Zadanie 2 Od 1990 roku Polska uczestniczy w tworzeniu euroregionów czyli obszarów obejmujących przygraniczne części dwu lub więcej państw. Tworzenie euroregionów ma na celu rozwój współpracy gospodarczej, kulturalnej, naukowej. A: Wymień trzy główne korzyści społeczne, gospodarcze i polityczne, jakie może odnieść Polska współpracując w obszarach przygranicznych. ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... B: Na przykładzie euroregionu "Pro Europa Viadrina" podaj dwa konkretne działania podejmowane przez Polskę i kraje sąsiadujące. ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... C: Wymień cztery podstawowe, naturalne walory geograficzne regionu karpackiego i Podkarpacia. Zadanie 3. Tabela przedstawia średnią miesięczną temperaturę w ˚C (t) i miesięczne opady w mm (o) dla Poznania i Suwałk. A. Wartościom przyporządkuj nazwy stacji meteorologicznych. stacja 1.:............................................ stacja 2.:............................................ B. Oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza dla Poznania i Suwałk oraz podaj przyczynę różnicy wartości amplitud dla tych stacji. stacja I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1. t - 4,9 -4,1 -0,7 5,7 12,7 15,6 17,9 16,0 12,0 6,4 0,9 -2,9 o 38 31 33 47 52 83 87 92 47 48 47 44 2. t -0,3 3,2 4,1 12,1 15,8 17,7 16,1 18,3 12,7 12,0 6,4 2,2 o 33 41 85 17 57 41 81 100 36 54 46 49 Źródło: Dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki wodnej Poznań ....................................................................................... Suwałki ....................................................................................... Przyczyna różnicy .......................................................................... C: Podaj główne cechy klimatu Pojezierza Suwalskiego i Pojezierza Poznańskiego. Pojezierze Suwalskie ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... Pojezierze Poznańskie ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... Opracowanie: Katarzyna Andrzejczak Serwis internetowy, z którego korzystasz, używa plików cookies. Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z serwisu, w celu administrowania serwisem, poprawy jakości świadczonych usług w tym dostosowania treści serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania behawioralnego reklamy (dostosowania treści reklamy do Twoich indywidualnych potrzeb). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do Internetu oraz w Polityce prywatności plików cookies. Dowiedz się więcej. Lista zadańOdpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :) Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację Zadanie 1. (0–4)Na mapie oznaczono literami A−D położenie wybranych miejsc na podstawie: Atlas geograficzny, Warszawa 2013. pwz: 39%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Oceń, czy poniższe informacje dotyczące skutków ruchów Ziemi, obserwowanych 22 czerwca w miejscach oznaczonych na mapie literami, są prawdziwe. pwz: 23%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Oblicz, która jest godzina według czasu słonecznego (miejscowego) w Warszawie (52°N; 21°E) w chwili, gdy Słońce góruje w miejscu oznaczonym na mapie literą C. Zapisz obliczenia. pwz: 31%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na rysunkach oznaczonych numerami 1–3 przedstawiono gnomony i rzucane przez nie cienie w momencie górowania Słońca w dniu 22 czerwca w trzech spośród czterech miejsc oznaczonych na mapie literami. Wszystkie gnomony mają wysokość 1 metra. Okręgi mają promień równy wysokości gnomona. Na każdym rysunku podpisano kierunek północny. Podaj pod rysunkami litery oznaczające miejsca na mapie, w których umieszczono gnomony. pwz: 29%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 2. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której przedstawiono zasolenie powierzchniowych wód oceanu światowego. Przedstaw trzy prawidłowości odnoszące się do zróżnicowania zasolenia powierzchniowych wód oceanicznych na świecie. Zadanie 3. (0–3)Klimatogramy dla wybranych stacji meteorologicznych oznaczono literami X i Y. Na podstawie: pwz: 13%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na rysunkach oznaczonych numerami 1−3 przedstawiono schematy cyrkulacji powietrza atmosferycznego, charakterystycznej dla wybranych szerokości geograficznych w dniach, w których rozpoczynają się astronomiczne pory roku. Literami X i Y oznaczono położenie stacji meteorologicznych, dla których wykonano klimatogramy. Podaj nazwę układu barycznego, dla którego są charakterystyczne niskie opady atmosferyczne w stacjach meteorologicznych X i Y. Wyjaśnij, dlaczego ten układ baryczny nie sprzyja występowaniu opadów. pwz: 30%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 4. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie fotografii oznaczonych numerami 1−3, przedstawiających wybrane rodzaje opisów poniżej przyporządkuj nazwę rodzaju chmury oraz numer fotografii, na której przedstawiono ten rodzaj chmury. Schemat punktowania2 p. – za poprawne wybranie rodzaju chmury wraz z fotografią w obydwu p. – za poprawne wybranie rodzaju chmury wraz z fotografią w jednym z p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych kryteriów. pwz: 4%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 5. (0–1)Para wodna, zawarta w powietrzu, w określonych warunkach ulega kondensacji, w wyniku czego tworzy chmury, mgły i osady. Utwórz model przyczynowo-skutkowy, przedstawiający powstawanie chmury typu konwekcyjnego. Wpisz w wyznaczonych miejscach litery, którymi oznaczono odpowiednie sformułowania, wybrane z podanych poniżej. A. Adiabatyczne rozprężanie powietrza podczas konwekcji. B. Osiągnięcie temperatury punktu rosy przez powietrze. C. Spadek wilgotności względnej powietrza. D. Powstanie chmury typu konwekcyjnego. E. Spadek temperatury powietrza. F. Kondensacja pary wodnej. pwz: 48%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 7. (0–1)Na mapie przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie rodzajów wezbrań rzek wraz z okresami ich występowania w Polsce. Na podstawie: L. Starkel, Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Warszawa 1999. Uzupełnij zdanie. Wisła charakteryzuje się ustrojem pwz: 35%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 9. (0–1)Na zdjęciu wykonanym z parkingu (C5) w stronę przeciwległego brzegu Jeziora Pilchowickiego przedstawiono pociąg jadący po moście kolejowym (D5) ze stacji Wleń (E2) w kierunku stacji Jeżów Sudecki (I7).Na podstawie: to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) Uzupełnij zdania. Wybierz w wyznaczonych miejscach jedno z określeń, tak aby zdania prawidłowo opisywały przedstawioną na fotografii sytuację. 1. Podczas wykonywania zdjęcia obiektyw aparatu fotograficznego skierowano na azymut . 2. Odległość w terenie między miejscem wykonania zdjęcia a przedstawionym na nim mostem kolejowym jest niż 500 m. 3. Pociąg poruszał się w kierunku oznaczonym literą . pwz: 44%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 10. (0–1)Na barwnej mapie szczegółowej zaznaczono odcinek łączący szczyty wybranych wzniesień położonych w polach B5 i D3. Poniżej przedstawiono przewyższony profil terenu wykonany wzdłuż tego odcinka. Zadanie to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach (powiększ/zmniejsz klikając w mapę) Przyporządkuj trzy z wymienionych obiektów geograficznych do wskazanych miejsc na profilu terenu. rzeka Bóbr Dwory Dziki Wąwóz Iwanica potok Strzyżówka pwz: 21%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 11. (0–2)Oblicz średni spadek strumienia, który wypływa z miejsca położonego pomiędzy górami Brożyna (A4) a Korzec (A5). Przyjmij, że długość w terenie tego strumienia wynosi 2900 m, a jego ujście do rzeki Bóbr jest położone na wysokości 255 m Wynik podaj w %. Zapisz to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 41%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 12. (0–1)Na barwnej mapie szczegółowej zaznaczono czerwony szlak rowerowy z Wlenia (F1) do Radomic (A3). Poniżej opisano trzy charakterystyczne obiekty położone w polach mapy, przez które przebiega ten to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 24%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 13. (0–1)Na barwnej mapie szczegółowej zaznaczono przebieg przekroju geologicznego, przecinającego szczyt góry Gniazdo (C2) i Górę Zamkową (D1). 1 − kambr (skały metamorficzne, w tym zieleńce), 2 − kambr i ordowik (łupki krystaliczne), 3 − perm (piaskowce), 4 − perm (skały magmowe, w tym melafiry), 5 − perm (zlepieńce), 6 − trias (piaskowce), 7 − kreda (piaskowce), 8 − kreda (margle), 9 − kreda (zlepieńce), 10 − neogen (bazalty), 11 − czwartorzęd (rumosz skalny), 12 − czwartorzęd (piaski, żwiry i muły rzeczne) Na podstawie: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów. Arkusz Wleń, Warszawa 1985. Zadanie to wykonaj, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach(powiększ/zmniejsz klikając w mapę) pwz: 11%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 14. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie przekroju geologicznego, przecinającego szczyt góry Gniazdo (C2) i Górę Zamkową (D1). Skała oznaczona na przekroju geologicznym numerem 10 charakteryzuje się strukturą świadczącą o jej genezie. Uwaga: barwna mapa szczegółowa okolic Jeziora Pilchowickiego w Sudetach przydatna do zadań od 8. do 14. jest umieszczona przy zadaniu − neogen (bazalty) Na podstawie: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów. Arkusz Wleń, Warszawa czy skała oznaczona numerem 10 jest skałą o strukturze jawnokrystalicznej czy skrytokrystalicznej. Wyjaśnij, jak powstaje skała o takiej strukturze. Zadanie 15. (0–5)Zadanie wykonaj, korzystając z fotografii A−D przedstawiających obszary o rzeźbie podstawie: www.[...] pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Wybierz przy każdym z podanych opisów procesów geologicznych nazwę formy ukształtowania powierzchni terenu powstałą w wyniku tego procesu oraz literę oznaczającą fotografię, na której ta forma została procesu geologicznego: Akumulacja piasków lub żwirów niesionych przez wody fluwioglacjalne płynące w szczelinach lub tunelach lodowcowych. Nazwa formy ukształtowania powierzchni terenu: Opis procesu geologicznego: Akumulacja materiału skalnego, głównie piasków i mułków, dokonująca się między bryłami martwego lodu, w strefie zaniku lądolodu. Nazwa formy ukształtowania powierzchni terenu Opis procesu geologicznego: Wyorywanie bloków skalnych i szorowanie podłoża materiałem skalnym przymarzniętym do spągu lodowca w polu firnowym. Nazwa formy ukształtowania powierzchni terenu Schemat punktowania2 p. – za poprawny wybór trzech form ukształtowania i p. – za poprawne uzupełnienie dwóch form ukształtowania i p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych kryteriów. pwz: 42%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj przykład elementu środowiska przyrodniczego sprzyjającego rozwojowi gospodarczemu regionu, którego fragment przedstawiono na fotografii B, oraz przykład elementu środowiska przyrodniczego, który może utrudniać jego rozwój gospodarczy. Wyjaśnij, dlaczego dany element środowiska przyrodniczego sprzyja rozwojowi gospodarczemu lub może utrudniać rozwój. Element środowiska przyrodniczego sprzyjający rozwojowi gospodarczemu: ................... Wyjaśnienie: .................. Element środowiska przyrodniczego utrudniający rozwój gospodarczy: ................... Wyjaśnienie: .................. pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Fotografie A i B zostały wykonane na obszarach dwóch parków narodowych. Wpisz nazwy parków narodowych, w których wykonano fotografie. Nazwy parków dobierz z podanych. Bieszczadzki Gór Stołowych Karkonoski Wigierski Ujścia WartyFotografia A Park narodowy Fotografia B Park narodowy pwz: 36%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 16. (0–2)W Polsce najwięcej osuwisk występuje w Karpatach (około 95%). Osuwiska były częstym zjawiskiem w 2010 roku. W okresie od maja do czerwca to zjawisko wystąpiło w ponad stu gminach województw: małopolskiego, podkarpackiego i śląskiego. Całkowitemu zniszczeniu uległo ponad 500 podstawie: Jedną z przyczyn częstego występowania osuwisk w Karpatach jest duże nachylenie stoków, sprzyjające niestabilności gruntu i − w konsekwencji − ruchowi skał w dół stoku. Przedstaw dwie − inne niż podane powyżej − przyrodnicze przyczyny występowania osuwisk w Karpatach. Zadanie 17. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie rysunku przedstawiającego środowisko geograficzne doliny rzecznej i wysoczyzny w Polsce. Na podstawie: Geografia – materiały dydaktyczne, płyta CD, Warszawa 2006. pwz: 29%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Oceń, czy poniższe informacje dotyczące formacji roślinnych lub gleb występujących w wielu dolinach rzecznych i na wysoczyznach w Polsce są prawdziwe. pwz: 31%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Wybierz spośród przedstawionych na rysunku dwie gleby o różnej wartości użytkowej i zapisz ich nazwy. Przedstaw związek między wartością użytkową tych gleb a ich rolniczym zagospodarowaniem. pwz: 18%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 19. (0–2)Spory o dostęp do wody toczą się o zasoby wód takich rzek jak Ganges, Tygrys i Eufrat oraz Nil. W sporach uczestniczą państwa położone w dorzeczach tych rzek. Przyporządkuj rzekom po dwa państwa, które toczą spory o zasoby wodne tych rzek. Zaznacz państwa dobierając z podanych poniżej. Bangladesz, Egipt, Indie, Irak, Jemen, Mozambik, Pakistan, Sudan, Turcja pwz: 34%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 20. (0–2)Poniżej przedstawiono udział (w %) pięciu kontynentów o największej liczbie ludności w rozmieszczeniu wyznawców wybranych religii (wyznań) w 2011 r. Świat Religia (wyznanie) w mln katolicyzm 1184,4 protestantyzm 426,1 prawosławie (w tym koptyzm) 275,8 islam 1560,4 judaizm 14,9 sikhizm 24,3 Ameryka Południowa Religia (wyznanie) w % ogółu wyznawców katolicyzm 27,1 protestantyzm 11,6 prawosławie (w tym koptyzm) 0,3 islam 0,1 judaizm 6,0 sikhizm 0,0 Poniżej wybierz nazwy właściwych kontynentów. 1. Religia (wyznanie) w % ogółu wyznawców katolicyzm 15,4 protestantyzm 33,7 prawosławie (w tym koptyzm) 16,3 islam 27,4 judaizm 0,7 sikhizm 0,4 2. Religia (wyznanie) w % ogółu wyznawców katolicyzm 21,4 protestantyzm 16,3 prawosławie (w tym koptyzm) 2,8 islam 0,4 judaizm 38,3 sikhizm 2,5 3. Religia (wyznanie) w % ogółu wyznawców katolicyzm 23,5 protestantyzm 15,9 prawosławie (w tym koptyzm) 73,6 islam 2,6 judaizm 12,8 sikhizm 2,1 4. Religia (wyznanie) w % ogółu wyznawców katolicyzm 11,8 protestantyzm 20,7 prawosławie (w tym koptyzm) 6,6 islam 69,5 judaizm 41,6 sikhizm 94,7 Schemat punktowania2 p. – za cztery poprawne p. – za dwie lub trzy poprawne p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych kryteriów. pwz: 12%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 21. (0–2)Na mapie oznaczono literami A−D wybrane państwa. Na podstawie: Atlas geograficzny, Warszawa 2013. Wpisz przy opisie państwa jego nazwę oraz uzupełnij literę, którą to państwo oznaczono na mapie. pwz: 1%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 23. (0–1)W tabeli przedstawiono strukturę pracujących (w %) według sektorów gospodarki w wybranych krajach. Uzupełnij tabelę. Wpisz nazwy krajów wybrane z podanych poniżej. Czechy Grecja Holandia Turcja Wielka Brytania Zadanie 24. (0–2)Na wykresie przedstawiono wartości współczynnika maskulinizacji dla poszczególnych grup wiekowych w Polsce w 2017 r. Na podstawie: Rocznik Demograficzny 2017, Warszawa 2017. pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj główną przyczynę odczytanych wartości współczynnika maskulinizacji ogółem w Polsce w 2017 r. w każdym z poniżej podanych przedziałów wieku spośród zaznaczonych na wykresie. Najmłodszy przedział wieku: .............. Najstarszy przedział wieku: .............. pwz: 22%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj główną przyczynę niskich wartości współczynnika maskulinizacji w miastach w Polsce w 2017 r. pwz: 47%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 25. (0–2)Na rysunku oznaczono literą A obszar nasadzeń lasu, a literą B − obszar, na którym zlokalizowano osiedle mieszkaniowe. Ulokowanie nasadzeń lasu i osiedla mieszkaniowego jest zgodne z zasadami zrównoważonego podając po jednym − różnym dla obu obszarów A i B − argumencie, dlaczego najkorzystniej jest przeprowadzić nasadzenie lasu na obszarze oznaczonym literą A, a osiedle mieszkaniowe zlokalizować na obszarze oznaczonym literą B. Las: ................................Osiedle mieszkaniowe: ......................... Zadanie 26. (0–4)W tabeli przedstawiono informacje o bilansie wybranych surowców energetycznych w Polsce w latach: 2000, 2005, 2010, KAMIENNY (w tys. ton)przychód106 616101 27694 75383 816ze źródeł krajowych105 16497 90481 15075 516WĘGIEL BRUNATNY (w tys. ton)przychód59 49761 63756 70860 602ze źródeł krajowych59 49761 63756 68460 313ROPA NAFTOWA (w tys. ton)przychód18 65518 76023 37426 000ze źródeł krajowych6538486861 427GAZ ZIEMNY (w hm3)przychód10 54813 18214 05416 878ze źródeł krajowych2 8723 2633 7262 962 Na podstawie: Rocznik Statystyczny Przemysłu 2017, Warszawa 2017. pwz: 38%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Do każdego z opisów przyporządkuj odpowiedni surowiec eksploatowany w 40%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Produkcja jednego z surowców energetycznych w 2016 r. zmalała − w porównaniu z początkiem okresu przedstawionego w tabeli − ze względu na zmniejszającą się opłacalność jego wydobycia. Przedstaw przyczynę rosnących kosztów jego wydobycia w Polsce. Przedstaw jedną korzyść i jedno zagrożenie, jakie dla Polski wynikają z wysokiego udziału tych surowców w strukturze produkcji energii elektrycznej w naszym kraju. pwz: 27%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 27. (0–2)Na rysunkach A−D zaznaczono po cztery państwa zaliczane do głównych producentów oliwek, pszenicy, rzepaku i żyta w Europie. Kolejność wymienionych roślin nie odpowiada kolejności podstawie: Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2015, Warszawa opisie wybierz nazwę odpowiedniej rośliny uprawnej oraz literę oznaczającą rysunek przedstawiający położenie głównych producentów tej rośliny w Europie. Opis rośliny uprawnej Europa jest światowym liderem w zbiorach tego zboża (ponad 90% światowego udziału), a Polska należy do ścisłej czołówki jego producentów. Nazwa rośliny uprawnej: Opis rośliny uprawnej Jest to roślina oleista, której około 2/3 światowej produkcji koncentruje się w Europie w strefie podzwrotnikowej. Nazwa rośliny uprawnej: Opis rośliny uprawnej Jest główną rośliną oleistą strefy umiarkowanej w Europie. W Polsce jest wykorzystywana także do produkcji biopaliw. Nazwa rośliny uprawnej: pwz: 39%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 28. (0–1)W tabeli przedstawiono informacje o rolnictwie wybranych państw X, Y i Z. Na podstawie: Zadanie 29. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie wykresu, na którym przedstawiono strukturę zasiewów według wielkości gospodarstw indywidualnych w Polsce w 2016 r. Na podstawie: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2017, Warszawa 2017. pwz: 36%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Sformułuj zależność między powierzchnią gospodarstw rolnych w Polsce a udziałem zbóż i ziemniaków w strukturze zasiewów tych gospodarstw. pwz: 50%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzasadnij, dlaczego rośliny przemysłowe mają mniejszy udział w strukturze zasiewów w gospodarstwach o powierzchni 1,01−4,99 ha niż w gospodarstwach o powierzchni przekraczającej 50 ha. pwz: 40%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 30. (0–1)W tabeli podano wartość importu i eksportu w miliardach złotych wybranych grup towarów w Polsce w 2016 r. Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednich komórkach: − określenia eksport i import − wartości 30,3 i 41,8 tak, aby tabela poprawnie obrazowała obroty handlu zagranicznego w mld zł materiałami i artykułami podstawie: Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego 2017, Warszawa 2017. pwz: 11%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 31. (0–2)Na mapie numerami od 1. do 5. oznaczono wybrane województwa przedstawiono opisy czterech województw spośród oznaczonych numerami na do opisów właściwe województwa. Wpisz nazwy województw (bez słowa województwo) oraz wybierz numery, którymi oznaczono województwa na mapie. Schemat punktowania2 p. – za cztery poprawne nazwy województw wraz z poprawnymi p. – za dwie lub trzy poprawne nazwy województw wraz z poprawnymi p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych kryteriów. pwz: 7%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 32. (0–1)Na mapie wskazano strzałkami cztery wybrane państwa. Wartość indeksu globalizacji jest wprost proporcjonalna do poziomu integracji gospodarczej, społecznej i politycznej państw. W tabeli przedstawiono wartość indeksu globalizacji w 2015 r. dla Meksyku oraz dwóch państw spośród czterech wskazanych strzałkami na powyższej tabelę. Wpisz we właściwych wierszach nazwy państw charakteryzujących się podanymi wartościami indeksu globalizacji. Dobierz państwa spośród wskazanych na mapie. Państwo Indeks globalizacji Meksyk 70,46 69,89 56,39 Na podstawie: www.

na mapie zaznaczono położenie stacji meteorologicznych